Friday, October 28, 2016

Физичка активност кај пациенти од канцер

Подолу напишаното е базирано на обемно истражување и лично искуство. Сметам дека моите резултати се позитивни, но сепак ова треба да се чита со доза на резерва. Бенефитите од физичката активност дефинитивно ги има, но интензитетот и начинот на вежбање е индивидуален и добро би било да е со претходна консултација. Дел од текстот е директно преземен од некои релевантни извори на темата: American Cancer Society, Cancer Research UK, American College of Sports Medicine, National Comprehensive Cancer Network итн.

Помина долго време пред да почнам да ги согледувам многу од придобивките кои произлегоа од трчањето и другото вежбање. Сите позитивни промени си бараат многу време, трпение и дисциплина, а ова не е исклучок. Сепак, кога придобивките станаа очигледни, јасно ми беше дека трпението се исплатеше.
Преживувањето канцер и поминувањето низ третманот за лечење се големо постигнување за секој. Откако тоа ќе помине, повеќето, ако не и сите преживеани имаат нов приоритет во животот: да го спречат враќањето на канцерот. Но, кој е најдобриот начин да се вратите во добра форма и да си обезбедите долгорочно здравје?

Некои од најновите истражувања посочуваат дека физичката активност може да помогне.
Според нив повисоко ниво на физичка активност и правилна исхрана може да спречат повторна појава на канцер и се поврзани со намален ризик од враќање на канцерот.
Спротивно на ова, неколку анкети покажуваат дека по дијагнозата на канцер, луѓето успоруваат. Стресот, депресијата, мачнините и заморот предизвикани од болеста или терапијата...сето ова ги прави луѓето помалку активни. Но главниот проблем е што пациентите остануваат пасивни и по лекувањето.



Вежбањето кај пациентите од канцер ги има многу од истите бенефити како и кај останатите: подобра физичка спремност, поголема мускулна сила, намалени масти, намален ризик од кардиваскуларни болести и дијабетес итн.
Но, кога станува збор за пациентите од канцер, вежбањето има многу подлабока важност.
Една од најзабележителните последици од хемотерапијата е хемо-заморот. Тоа е чувство на постојана слабост и измореност, навидум без некоја посебна причина. Третманите за канцер како хемотерапија и зрачење подеднакво ги напаѓаат малигните и здравите клетки, особено црвените крвни клетки. Покрај другите фактори, ова е една од главните причини за постојаното чувство на замор. Дури и со најлесната физичка активност се стимулира создавањето на нови црвени крвни клетки и значително се намалуваат негативните ефекти од хемотерапијата. Според Американското канцер здружение: „Мирувањето и избегнувањето активност не е добро долгорочно решение за борење со хемо-заморот. Важно е пациентите, што побрзо по терапиите, да почнат со физичка активност за да им се забрза опоравувањето.“ Секој човек е различен и различно го поднесува целиот процес. Секој треба сам да биде свесен за своите можности и сам да процени од каде да почне. И премногу вежбање може да влијае на хемо-заморот исто како и премалку. За оние кои премногу мирувале добар почеток е лесно истегнување или почетничка јога. И секако лесно пешачење барем еднаш во денот. Оние кои се осеќаат поспремни може да почнат и со лесно џогирање или пливање, па дури и полесни тежински вежби.

Исто така според истражување на неколку типови канцер, прекумерната тежина по завршување на лекувањето ја зголемува шансата за враќање на канцерот. А физичката активност и квалитетната исхрана се исто така и одличен начин за регулирање на тежината. Според Американскиот колеџ за спортска медицина: „Идеално, преживеаните од канцер треба да прават аеробни и тежински вежби. И двете се од круцијално значење за општото здравје на пациентите.“ Ваквата комбинација од вежби е одлична за одржување одлична физичка спремност и општо подобрување на здравјето.



Една од најпотценетите работи кај пациентите од канцер е психичкото здравје. Лошото расположение и падот на самодовербата се пропратни работи кај скоро секој пациент. Според истражување објавено од National Comprehensive Cancer Network, групните физички активности, особено кога станува збор за групи од канцер пациенти, имаат подобро влијание на психичкото здравје од било каков психолошки третман. Тука предност имаат групните активности на отворено како пешачење, возење велосипед или планинарење, каде што покрај физичката активност до израз доаѓа и дружењето и споделувањето искуства. Вежбање и разговарање со други кои поминуваат низ истото може значително да го подобри расположението, а подобрувањето на физичката спремност е одличен начин за враќање на самодовербата.

Дополнително со физичката активност може да се елиминираат и некои од последиците од долгото боледување во кревет: вкочанети зглобови, ослабени мускули, проблеми со дишењето, осетливост на кожата, слаб апетит и друго.



За крај (или можеби посоодветно е за почеток), почнете полека во рамки на својата комфорна зона, станете свесни за можностите на вашето тело, напредувајте постепено и полека вратете си го здравјето. Не заборавајте дека ова може да биде долг и напорен процес, но верувајте дека се исплати секоја капка пот. Не го преживеавте тоа долго и напорно лекување за да завршите на каучот!