Со нови навики до нови успеси

Помина предолго време од последниот пат кога напишав нешто во блогов. Но, тоа не e дека не се случуваа работи кои вредат да се запишат, туку дека се случуваа премногу работи и промени. Продолжив да сум физички активен, иако со намален интензитет. Но, затоа потрагата по здрав живот ме одведе малку и во друга, донекаде неочекувана, насока.

По една од пократките трки есенва, се присетив дека се поминати повеќе од четири години од денот кога ми ја поставија дијагнозата. Потоа враќајќи се накај дома почнав да размислувам колку многу работи се сменија за тоа време. Утрата пред четири години ги поминував во кревет и се борев со хемо-заморот и гадењето по терапиите, а тоа утро се враќав дома од трка каде го истрчав моето најдобро време на 5 километри и се чувствував подобро од било кога во животот. Се чувствував посилно, поиздржливо, поенергично и најважно од сѐ, се чувствував во полно здравје.

Во одлична атмосфера го истрчав својот прв полумаратон на Скопски маратон 2017. Беше неверојатно тешко искуство, пропратено со многу проблеми за време на трката. Но, и со голема поддршка од најблиските кои со бодрењето ми помогнаа да завршам.

Ова значително подобрување и во резултатите и во здравјето оваа година не е случајност. Подобрувањето на квалитетот на живот на сите луѓе, со посебен акцент на болните и преживеаните од рак, се состои од многу различни фактори. Иако физичката активност е исклучително важен фактор за целокупното здравје на еден човек и може да промени многу, тоа не значи дека другите фактори треба да се занемарат. Иако долго време фокусот на моите истражувања беше токму за физичката активност, истовремено се интересирав и за другите фактори кои влијаат на моето здравје и квалитетот на живот, како исхраната и средината во која живееме.

По втор пат ја истрчав Камена Баба 31км на Крали Марко Треилс. Секогаш е посебно уживање да се трча низ прекрасните предели во околината на Прилеп. Насмевката кажува сѐ.

Иако ги следев сите најнови истражувања коишто сѐ повеќе посочуваа дека растителната исхрана е најдобра и за превенција и за рехабилитација од канцер (покрај многу други болести), некако предолго време останав скептичен околу тоа дали треба целосно да ги отстранам животинските продукти од мојата порција. И тогаш, отидов на минатогодишниот Вегефест на предавањето од д-р Александар Митов каде што тој ги презентираше најновите научни откритија за влијанието на исхраната врз превенцијата од канцер. Во комбинација со неколку други настани и истражувања од тој период, кои го придвижија етичкиот и еколошкиот момент во целата приказна, одлучив да се префрлам на целосно растителна исхрана. Во наредните неколку месеци ја започнав постепената трансформација, за од почетокот од годинава веќе целосно да сум префрлен само на растителна храна.

Есенва си ги подобрив личните рекорди на 5 и на 10 километри, а чувствувам дека има уште многу простор за подобрување.

Откако ја прифатив веганската исхрана (и начин на живот) некако сѐ се движи во нагорна линија. И во ваквите моменти кога согледувам на колку начини позитивно ми влијаеше, не можам, а да не кажам дека е можеби најдобрата одлука која сум ја донел во животот. Сѐ уште има простор за подобрување, но, со ова можеби го заокружив процесот на големи промени во насока на подобрување на квалитетот на мојот живот.

За крај на сезоната, го истрчав и полумаратонот во Подгорица. Иако многу работи тргнаа наопаку, па дури и сериозно размислував да се откажам уште на вториот километар, на крај успешно завршив и дури и си го подобрив времето од Скопски за скоро десет минути.

Друго нешто што го забележав тоа утро е дека на болеста и времето поминато во лекување повеќе не гледам како на лошо поминато и изгубено време. Болеста ме поттикна да се подобрам себеси и да си го подобрам квалитетот на животот. Сега кога се навраќам и присетувам на тие тешки мигови црпам само нова инспирација и мотивација за уште поголеми постигнувања и на трчачки и на животен план. Секој тежок момент и секоја грешка во животот треба да биде токму ова, поттик за промени во позитивна насока и себеподобрување. Сѐ додека постои волја, не постои пречка која што не може да се надмине.

Зима

Би сакал да можам да трчам редовно преку целата година, но екстремното аерозагадување кое му се случи на Скопје и оваа година ме спречи да задржам некаков континуитет на тренинзи. Иако има и такви што се осудуваат да трчаат во секакви амбиентални услови, сметам дека барем за мене тоа не е добар избор. Со оглед на тоа дека дури и кратко 30-минутно трчање покрај улица со густ сообраќај во телото создава реакција како на активен пушач, тогаш сигурно тоа не е препорачливо во услови на загадување какво што имаме зимава (па и претходните). Физичката активност делумно ги намалува последиците од дишењето загаден воздух, барем во делот за кардиоваскуларни болести. Но ризиците поврзани со респираторни болести, и пред сè директната поврзаност со појава на многу типови канцер, ме одвлекуваат од желбата да излезам и да трчам.

Секогаш ми паѓа тешко кога треба да направам подолга пауза. Уште потешко ми е што паузата ја правам затоа што ми е скратено основното право на чиста животна средина. Во ситуација кога сакам да правам нешто за да си го подобрам здравјето, најосновниот елемент, од кој не можам да избегам, ме притиска и буквално ме гуши од сите страни. И така цела зима сè се сведува на повремено одење на Водно и ловење на ретките помалку загадени денови за трчање на кеј.

Сепак успеав да си направам неколку светли моменти во сиот овој смог. Прва активност во новава година ми беше снежното качување на Водно и откачениот спуст надолу. Ако мислите дека е тешко трчање спуст, пробајте го тоа на снег со чизми! Мислам дека никогаш порано не сум бил толку фокусиран на сопственото движење и на околината. Влегување во тотална хармонија со патеката.

Поглед од Водно кон Јакупица

Додека траеа снежните (и почисти) денови направив и неколку трчања на кеј. Условите беа тешки, темпото споро, патиките често се зализгуваа, ладниот воздух боцкаше во грло. Но и покрај сето ова, во овие трчања посебно уживав и ме исполнија на начин како ниедни други претходно. Си најдов нова димензија, нова убавина на трчањето. И во тие ладни зимски денови ме наполнија со убава енергија и ме затоплија одвнатре.

Тука некаде падна и конечната одлука на Скопски да се пријавам за полумаратон. Време е и по нашиве улици да истрчам трка подолга од пет километри. Па како што се стопи снегот и почна времето да затоплува, така и јас зачестив со трчањата. Сè уште се натегаме со загадувањево, ама сè почесто е доволно добро за да можам да излезам.

Надвор од трчањето периодов ми се случија многу убави и интересни работи. Блогов почна да привлекува внимание и надвор од мојот круг на пријатели, па добив и малку простор во неколку медиуми. Најпрво се случи интервјуто за порталот friday.mk каде блогов беше избран за најинспиративен за 2016. Интересен момент е што додека одговарав на прашањата за интервјуто не ни знаев дека станува збор за вакво признание. Сепак драго ми е што има такви што сметаат дека ова што го пишувам инспирира, па се надевам дека како што поминува времето ова ќе стигне до сè повеќе луѓе на кои тоа им е потребно.

Набрзо по ова добив повик од екипата на Утринска на Телма. Јас пред камера и тоа во емисија во живо? Добив трема од самата помисла. Ама желбата да ја споделам мојата приказна пред поголема публика од оваа на блогот и Фејсбук страната преовлада и без поголемо размислување прифатив да се појавам на телевизија.

Од гостувањето во Утринска на Телма

Во пријатната атмосфера во студиото на Телма, и покрај тоа што имав многу трема, си направивиме еден опуштен пријателски разговор со водителката Цеце. Не е лесно пред камера да се зборува за една ваква тема, но успеав да споделам голем дел од мојата приказна.

Неколку дена потоа се случи и објавата во печатената верзија на Дневник (која што заборавив да ја објавам на страната :) ). Па еве тука официјално да им се заблагодарам за издвоениот простор.

Статијата во Дневник 

Слободното време помеѓу сето ова најчесто го исполнувам со размислување, истражување и планирање во врска со овој блог и потенцијалната иницијатива која сакам да произлезе од него.

Иако сè уште темата е малку запоставена во однос на други болести, сè почесто излегуваат конкретни истражувања за влијанието на физичката активност врз подобрувањето на здравјето на канцер пациентите. Според многу од тие истражувања физичката активност ги намалува шансите за враќање на одредени типови канцер кај луѓето кои се излечиле за дури 30-40%! Па според ова воопшто не е чудно што таа веќе долго време се препорачува кај пациентите во други земји.

Според Светската Здравствена Организација (WHO) во топ десет причинители на канцер, покрај другите се наведени и прекумерната тежина, несоодветната исхрана без доволно зеленчук и овошје, недоволна физичка активност и урбаното загадување. Тоа се четири огромни фактори за кои можеме самите да си помогнеме. Па кога и едните и другите имаат огромно влијание врз здравјето, зошто онколозите кај нас може да советуваат против употреба на цигари и прекумерно конзумирање алкохол, а не може да препорачуваат физичка активност и здрава исхрана?

Физичката активност и здравата исхрана МОРА да стане дел од лекувањето и рехабилитацијата на канцер пациентите. И тоа мора да биде како во склоп на медицинските установи, така и надвор од нив во форма на групи за поддршка. Иако претходно имав мали дилеми околу тоа дали сакам поконкретно да се активирам на оваа тема, сега веќе сум сигурен дека сакам колку што може повеќе да придонесам за промена на медицинските практики во поглед на лекувањето на канцерот. Веќе сериозно размислувам и за конкретни активности на таа тема и во многу скоро време ќе почнам и да објавувам дел од тие планови. Јас можеби сам го најдов начинот на кој можам најлесно да си помогнам, но има многу што ова не го знаат. Јас се снајдов и си помогнав сам на себе, но време е да се помогне и на другите!